Badania dla przyszłych mam - zalecane przez PTG

Badania dla przyszłych mam - zalecane przez PTG


Ciąża to czas, w którym szczególnie ważna jest regularna kontrola stanu zdrowia przyszłej mamy. Poniżej prezentujemy badania laboratoryjne rekomendowane przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne w okresie przedporodowym dla zdrowych kobiet, u których ciąża przebiega bez powikłań.

- badanie obowiązkowe

Grupa krwi i przeciwciała krwinek czerwonych (przeciwciała odpornościowe)
  • badanie ma na celu określenie grupy krwi oraz wykrycie przeciwciał odpornościowych (możliwość wydania Krew Identyfikacyjnej)
  • przeciwciała przeciwko krwinkom czerwonym wykonuje się między 15-20 t.c. oraz 27-32 t.c.
Morfologia krwi
  • morfologia to podstawowe badanie, które pozwala wykryć stan zapalny, infekcje, niedokrwistości i wiele innych procesów chorobowych (pozwala na stwierdzenie czy organizm funkcjonuje prawidłowo)
  • badanie określa liczbę krwinek czerwonych (erytrocytów, RBC), krwinek białych (leukocytów, WBC) oraz liczbę płytek krwi (trombocytów, PLT) w 1mm3 krwi
  • określa także wartość hematokrytu (HCT) oraz zawartość hemoglobiny (HGB) w krwince czerwonej
  • zazwyczaj badanie wykonuje się co miesiąc w trakcie trwania ciąży, dzięki czemu stan zdrowia mamy i dziecka jest pod stałą kontrolą. Nieprawidłowe wartości parametrów morfologicznych pozwalają na wczesne wykrycie niedoborów np. żelaza czy wit.B12 (w czasie ciąży zwiększa się ich zapotrzebowanie), dzięki czemu możliwe jest ich szybkie uzupełnienie
Badanie ogólne moczu
  • badanie zaleca się przeprowadzać co miesiąc
  • należy do podstawowych badań pozwalających ocenić pracę układu moczowego oraz wykryć stan zapalny i choroby cewki moczowej, pęcherza lub nerek
  • w prawidłowym badaniu moczu nie powinny być obecne: białko, glukoza, ketony, bilirubina; prawidłowy osad moczu nie powinien zawierać licznych nabłonków, krwinek czerwonych (norma do 3 w p.w.), leukocytów (norma do 5 w p.w.), czy bakterii
Badanie stężenia glukozy we krwi
  • już podczas pierwszej wizyty lekarz zleci pomiar stężenia glukozy (pamiętaj! badanie należy przeprowadzić na czczo!)
  • pomiar glukozy we krwi żylnej pozwala rozpoznać cukrzycę lub nietolerancję glukozy
  • pomiędzy 24 a 28 t.c. należy wykonać badanie stężenia glukozy po doustnym podaniu 75g glukozy (tzw.doustny test obciążenia glukozą). Wynik testu pozwoli na stwierdzenie prawidłowej pracy trzustki (czy produkuje w odpowiedniej ilości hormon zwany insuliną).
  • badanie polega na dwukrotnym pobraniu krwi – przed i 2 godziny po wypiciu glukozy rozpuszczonej w 300ml wody
VDRL
  • badanie obowiązkowe na początku ciąży (do 10 t.c.)
  • u kobiet ze zwiększonym ryzykiem zakażenia zaleca się powtórzyć badanie między 33-37 t.c.
  • badanie pozwala na wykrycie zakażenia bakterią Treponema pallidium wywołującą chorobę zakaźną przenoszoną drogą płciową – kiłę
  • wynik ujemny świadczy o braku zakażenia (wynik prawidłowy)
HIV (zalecane)
  • badanie zalecane na początku ciąży (do 10 t.c.)
  • u kobiet ze zwiększonym ryzykiem zakażenia zaleca się powtórzyć badanie między 33-37 t.c.
  • badanie pozwala stwierdzić kontakt z wirusem HIV
  • wynik ujemny świadczy o braku zakażenia (wynik prawidłowy)
HCV (zalecane)
  • badanie zalecane na początku ciąży (do 10 t.c.), u kobiet ze zwiększonym ryzykiem zakażenia zaleca się powtórzyć badanie między 33-37 t.c.
  • badanie pozwala na stwierdzenie obecności przeciwciał anty-HCV w organizmie, a więc potwierdzi/wykluczy wirusowe zapalenie wątroby typu C
  • wczesne wykrycie wirusa pozwala na szybkie wdrożenie leczenia, a tym samym pozwoli zmniejszyć ryzyko przekazania wirusa HCV dziecku
  • wynik ujemny świadczy o braku zakażenia (wynik prawidłowy)
Badanie w kierunku toksoplazmozy (w dwóch klasach IgM i IgG) (zalecane)
  • Toksoplazmoza jest chorobą pasożytniczą wywołaną przez pierwotniaki z gatunku Toxoplasma gondii
  • obecność pasożyta wśród kotów jest dość znaczna (jednak rzadko u kotów żyjących w domach), a my zakażamy się głównie przez brak odpowiedniej higieny po kontakcie ze zwierzakiem tzw.choroba „brudnych rąk” lub drogą pokarmową (kontakt z kocimi odchodami – ziemia, kuweta, zanieczyszczona woda, pielęgnacja chorego kota)
  • objawy zakażenia występują bardzo rzadko (90% bezobjawowo)
  • zakażenie Toxoplasma gondii w czasie ciąży stanowi poważne zagrożenie, bowiem pierwotniak ten przenika przez łożysko, a więc zagraża dziecku! Nieleczona choroba prowadzi do ciężkich wad rozwojowych, a w skrajnych przypadkach do śmierci płodu.
  • badanie zalecane na początku ciąży (do 10 t.c.), jeżeli IgM i IgG ujemne wskazane powtórzenia badania co 3 miesiące w czasie ciąży
  • przeciwciała w klasie IgM i IgG ujemne – wynik prawidłowy ale brak odporności
  • przeciwciała w klasie IgG (+), IgM (-) świadczą o przebytym zakażeniu w przeszłości (zalecana konsultacja medyczna)
  • wynik: przeciwciała w klasie IgM dodatnie – wynik nieprawidłowy (aktywna faza choroby – konieczny kontakt z lekarzem i rozpoczęcie leczenia!)
Badanie w kierunku różyczki (zalecane)
  • badanie przeprowadza się w celu potwierdzenia odporności na wirusa różyczki Rubella virus (czy dana osoba przechorowała różyczkę lub została zaszczepiona – dodatni wynik przeciwciał w klasie IgG)
  • zaleca się je wykonać przed planowanym zajściem w ciążę (w przypadku ujemnego wyniku przeciwciał wskazane jest szczepienie – pamiętaj, że przez 3 miesiące od podania szczepionki należy unikać zajścia w ciążę!)
CMV (zalecane)
  • badanie zalecane na początku ciąży (do 10 t.c.)
  • pozwala na stwierdzenie kontaktu z wirusem cytomegalii – obecność przeciwciał klasy IgG świadczy o przechorowaniu w przeszłości choroby (przeciwciała chronią nas przed nową infekcją), natomiast dodatni wynik przeciwciał w klasie IgM wskazuje na toczący się obecnie proces chorobowy, co stanowi niebezpieczeństwo dla płodu
Badanie w kierunku paciorkowców grupy B (GBS)
  • badanie mikrobiologiczne w kierunku paciorkowców grupy B (Streptococcus agalactiae) kolonizujących pochwę i/lub odbyt – obecność bakterii niesie ryzyko ich przeniesienia na dziecko podczas porodu, co może prowadzić do niebezpiecznych powikłań u narodzonego maluszka
  • badanie mikrobiologiczne pochwy i odbytnicy należy wykonać między 35 a 37 t.c. Dodatni wynik badania stanowi wskazanie do podania antybiotyku w czasie porodu (w celu ochrony noworodka)
Beta-HCG
  • hormon ß-HCG czyli gonadotropina kosmówkowa jest wskaźnikiem ciąży i jej rozwoju
  • od momentu zagnieżdżenia się jajeczka płodowego w macicy poziom hormonu wzrasta aż do 2-3 miesiąca ciąży, po czym zaczyna spadać
  • hormon jest wykrywalny w moczu (kasetkowe testy ciążowe) jak i we krwi
  • wynik powyżej 5mIU/ml świadczy o rozwijającej się ciąży
Autor: mgr Romana Błoch
specjalista mikrobiolog